-
1 prawo
prawo [pravɔ], nt1.zgodnie z prawem rechtmäßig\prawo administracyjne/międzynarodowe/cywilne/karne/rolne Verwaltungs-/Außen-/Zivil-/Straf-/Agrarrecht ntmieć \prawo do czegoś das Recht zu etw haben\prawo autorskie Urheberrecht ntprawa człowieka Menschenrechte ntPl\prawo łaski Begnadigungsrecht ntprawa obywatelskie Bürgerrechte ntPl\prawo probiercze Eichrecht nt\prawo wyborcze pol Wahlrecht nt\prawo poboru fin Steuererhebungsrecht ntdochodzić swoich praw seine Rechte geltend machenmieć \prawo coś zrobić das Recht haben, etw zu tunnie masz prawa tak mówić! du hast kein Recht so zu reden!jakim prawem? mit welchem Recht?\prawo Ohma fiz Ohmsches Gesetz nt2. [pravɔ] advw \prawo ( w prawą stronę) nach rechtsna \prawo ( w prawą stronę) nach rechts; ( po prawej stronie) rechtsna \prawo i [na] lewo rechts und links -
2 prawo
I - wa; loc sg - wie; nt( prawodawstwo) law; ( ustawa) nom pl; -wa law; ( zapisana w dzienniku ustaw) statute; ( uprawnienie) nom pl; -wa right; ( zasada) principle, lawprawo cywilne/karne — civil/criminal law
prawo jazdy — MOT driving licence (BRIT), driver's license (US)
mieć prawo do czegoś/coś zrobić — to be entitled to sth/to do sth, to have a right to sth/to do sth
II advprawo poboru — GIEŁDA subscription right
w prawo — ( w prawą stronę) to the right
na prawo — ( w prawą stronę) to the right; ( po prawej stronie) on lub to the right
na prawo i lewo — right and left, all over the place
* * *I.prawo1n.1. (= ogół przepisów) law; prawo rzymskie Roman law; prawo nowożytne modern law; prawo polskie Polish law; prawo amerykańskie American law; prawo angielskie English law; prawo administracyjne administrative law; prawo autorskie copyright; prawo cywilne civil law; prawo karne criminal l. penal law; prawo międzynarodowe international law, law of nations; prawo rodzinne family law, domestic-relations law; prawo rzeczowe law of property; prawo wyborcze election law, right to vote; prawo zwyczajowe common law; w imieniu prawa in the name of law; w obliczu prawa in the eye of the law.2. (= przepis) law, rule, regulation; naruszać literę prawa violate the law; wyjęty spod prawa outlawed; łamać prawo break l. violate the law; omijać prawo flout the law; prawo pięści law of the fist; prawem kaduka przest. unlawfully, illegally.3. uniw. (= nauka prawa) law; studiować prawo study law; ukończyć prawo graduate with a degree in law, graduate in law; absolwent prawa law graduate; wydział prawa law faculty, faculty of law.4. (= uprawnienie) right; prawo pierwokupu preemption right; prawa człowieka human rights; prawa obywatelskie civil rights; prawo jazdy driver's license; Br. driving licence; prawo pierwszeństwa przejazdu mot. right of way; prawo łaski right to pardon; dochodzić swoich praw assert l. claim one's rights; Adam nie ma prawa tak mówić Adam has no right to talk like this; Ewa nie ma prawa do tego domu Eve has no right to this house, Eve is not entitled to this house; jakim prawem? by what right?5. (= prawidłowość, zasada) law, principle; prawa naturalne/biologiczne/fizyczne natural/biological/physical laws; podlegać prawom przyrody l. natury be subject to the laws of nature.II.prawo2adv.right; na prawo (= po prawej stronie) on l. to the right; (= w prawą stronę) to the right; w prawo to the right; na prawo i na lewo on the right and on the left; w prawo i lewo right and left; albo w prawo, albo w lewo either right or left.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prawo
-
3 prawo pra·wo
I -wa; loc sg - wient1) law2) (ustawa) statute3) nom pl -wa (= uprawnienie) right4) (= zasada) principleprawo jazdy Mot — driving licence BRIT, driver's license US
IImieć prawo do czegoś/coś zrobić — to have the right to sth/to do sth
advw prawo (= kręcić) — to the right
na prawo (= w prawą stronę) — to the right, (= po prawej stronie) on the right
-
4 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
5 móc
Ⅰ f 1. sgt (siła psychiczna, fizyczna) power- moc moralna/wewnętrzna/duchowa a moral/an inner/a spiritual power- nadzieja dodaje ludziom mocy hope gives people power- z (całą) mocą strongly, wholeheartedly- z całej mocy with all one’s might; with might and main książk.2. sgt (wielka energia, siła) force- moc sztormu/wybuchu the force of the storm/explosion- oślepiająca moc reflektorów the dazzling effect of searchlights3. (zdolność wywierania wpływu) power- lecznicza moc ziół the therapeutic effect a. power of herbs- magiczna moc kamieni the magic power of stones- moc czyjegoś autorytetu the power of sb’s authority- moc opiekuńcza protective power- odczyniać złe moce to repel the powers of evil- przywoływać dobre moce to summon (up) the powers of good- moc sprawcza a prime mover- wiara w moc sprawczą Boga a belief in God’s power- niepokoi mnie rosnąca moc oddziaływania mediów I’m disturbed by the increasing power of the media’s influence4. sgt Prawo legal validity- moc dekretu/dokumentów the legal validity of a decree/documents- ustawa niedługo nabierze mocy the resolution will soon become legally enforceable- wydano dekret z mocą ustawy a decree having the force of law has been issued- moc wsteczna retroaction- pozostawać/utrzymywać się w mocy to be/remain in force5. Przem. capabilities- moce produkcyjne/przerobowe/wydobywcze productive/processing/mining capacity6. sgt (stężenie substancji) strength; (wina) body- moc alkoholu/herbaty/kawy/kwasu the strength of alcohol/tea/coffee/acid7. sgt przen. (wytrzymałość, odporność) strength- moc tkaniny/materiału the strength of fabric/material- dodatki do betonu zwiększają jego moc additives to concrete increase its strength8. sgt Fiz. power- moc elektrowni/reaktora the power of a power plant/a reactor- moc żarówki (light) bulb wattage- silnik o znacznej mocy a powerful engineⅡ pron. książk. a lot, a (whole) host- moc ludzi a lot a. a (whole) host of people- moc pozdrowień/życzeń my best regards/wishes- moc spraw/kłopotów a lot a. a (whole) host of affairs/problems- □ moc prawna Admin. force of law■ być w czyjejś mocy książk. to be in sb’s power- na a. z mocy czegoś książk. on the strength of sth- robić (wszystko), co w czyjejś a. ludzkiej mocy książk. to do everything in one’s power- wszystko/sprawa/decyzja leży w czyjejś mocy książk. everything/the matter/the decision is (with)in sb’s power* * *-y; -e; gen pl; -y; fpower; (argumentu, wybuchu) force, power, ( mnóstwo) plentyzrobić wszystko, co jest w czyjejś mocy — to do everything in one's power
na mocy tego prawa/porozumienia — under this law/agreement
z całej mocy lub z całą mocą — with all one's might
* * *ipf.1. (= być w stanie) can ( coś zrobić do sth); be able ( coś zrobić to do sth); be capable ( coś zrobić of doing sth); nie móc czegoś zrobić be unable to do sth; nie móc przestać o czymś myśleć can't get sth out of one's head; nie móc się komuś/czemuś oprzeć find sb/sth irresistible; jeśli tylko możesz if you possibly can; gdybym tylko mógł if only I could; będzie mógł wam pomóc he will be able to help you; nie możemy sobie na to pozwolić we cannot afford it; szkoda, że nie możesz przyjść it is a pity that you can't come; kto mógł coś takiego zrobić? who could have done a thing like that?; staram się jak mogę I'm doing my best, I'm doing the best I can; nie mogę zaprzeczyć, że... I don't l. can't deny (that)...; nie mogę się z tym nie zgodzić I can't quarrel with that; dziękuję, (ale) już nie mogę ( odmowa poczęstunku) I couldn't; no, thanks, I'm full; mógłby być twoim ojcem he is old enough to be your father; może być albo jeden, albo drugi either will do; tak nie może być! that will never do!; może być? is it OK?; chcieć to móc where there's a will there's a way.2. (= być uprawnionym, mieć pozwolenie) be permitted l. allowed ( coś zrobić to do sth); can ( coś zrobić do sth); czy mogę wyjść wcześniej? may l. can I leave early?; możesz robić, co chcesz you can do whatever you like l. want; możesz iść do domu you can go home, it's OK for you to go home; kiedy będziemy mogli ją zobaczyć? when do we get to see her?3. (nadaje odcień prawdopodobieństwa, możliwości) can, may; czego ona może chcieć? what can she want?; mógł zostać porwany he could have been kidnapped; to nie może być ona it couldn't be her; to mógł być ktoś inny it could have been someone else.4. (w prośbach, ofertach pomocy, wykrzyknieniach) can, may; jeśli mogę if I may; czy mógłbym... is it l. would it be all right if I...; czy mogę z tobą porozmawiać? can I talk to you?; w czym mogę pomóc? (how) can I help you?; mogę prosić o otwarcie okna? would you mind opening the window?; czy mógłbyś to powtórzyć? could you say it again?; czy mogę prosić o sól? could you pass the salt?; czy mogę prosić o uwagę? can l. could I have your attention?; ja nie mogę! pot. ( reakcja na coś irytującego) gimme a break!, give me strength!5. ( wyraz pretensji) can, may; mógłby przynajmniej przeprosić he might at least apologize; mogła przynajmniej zadzwonić she could l. might at least have called; jak mogłeś (mi to zrobić)? how could you (do this to me)?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > móc
-
6 m|óc
impf (mogę, możesz, może, mógł, mogła, mogli) vi 1. (być w stanie) can, to be able- móc coś zrobić to be able to do sth- jeśli będę mogła, zadzwonię I’ll call you if I can a. if I’m able to- złodzieje nie mogli wyważyć drzwi, więc weszli oknem the thieves weren’t able to a. couldn’t break the door down, so they came in through the window- w nocy nie mogłam spać I couldn’t sleep during the night- staram się, jak mogę (w tej chwili) I’m doing my best; (w ogóle) I do what I can- cóż mogą zrobić? chyba tylko czekać what can they do? – all they can do is (to) wait- on nic w tej sprawie nie może he can’t a. he’s not able to do anything about it- prasa wiele może the press is all-powerful- nie mogę się doprosić, żeby zabrał stąd te rupiecie I just can’t get him to clear out this junk- nie mogła się go nachwalić she couldn’t praise him enough- nie mogę się nadziwić, jak on to zrobił I just can’t imagine how he did it- zawsze mogłam na niego liczyć I could always count on him- możemy przypuszczać, że… it’s fair a. reasonable to assume (that)…- dziękuję, już (więcej) nie mogę no thanks, I’m full up2. (mieć prawo) can; may książk.- „mamo, mogę iść na podwórko?” – „możesz” ‘Mum, can I go outside?’ – ‘yes, you can’- urząd może zwlekać z odpowiedzią na pismo od obywatela tylko 30 dni an official institution has (only) 30 days in which to reply to letters from the public- nie możesz do tego dopuścić you can’t a. mustn’t let it happen- policja nie może dokonać rewizji bez nakazu the police can’t carry out a search without a warrant3. (w przypuszczeniach) might, may- może być deszcz albo śnieg it might a. may rain or snow- mogli mieć po szesnaście, siedemnaście lat they could have been sixteen or seventeen- weź parasol, bo może padać take an umbrella with you, it might rain4. (w prośbach) can- możesz mi podać widelec? could a. can you pass me a fork?- czy mógłbym prosić do telefonu Janka? could a. can I speak to Janek, please?- czy może pan przymknąć okno? could a. can you close the window, please?, would you mind closing the window?- czy mogę panią prosić do tańca? would you like to dance?5. (w pytaniach) can- co/kto to może być? what/who can a. could that be?- gdzie mogą być moje okulary? where can my glasses be?- jak to się mogło stać? how could it have happened?- w czym mogę Panu pomóc? what can I do for you?- dobra ta pizza, czy mogę jeszcze kawałek? this pizza’s good, can I have a. take another piece?6. (w propozycjach, życzeniach) might, can- w tym czasie goście mogliby zwiedzać muzeum in the meantime the guests could visit a museum- zawsze możesz przecież pójść tam i poprosić you can always go there and ask- mógł pan przyjść po pożyczkę do mnie you could have come to me for the money- mogłeś mu o tym nie mówić you didn’t have to tell him a. shouldn’t have told him about it- czy nie mógłbyś w końcu zgasić tego radia? do you think you could turn the radio off?- mógłby już spaść śnieg it’s about time it snowed7. (wyrażając irytację) jak możesz a. jak mogłeś! how can a. could you!- jak on mógł tak postąpić? how could he do such a thing?- tak dalej być nie może things can’t go on like this!8. (wyrażając lekceważenie) możesz sobie krzyczeć i tak nie zmienię zdania you can shout as much as you like, but I still won’t change my mind- co ty możesz wiedzieć? what do you know about it?- pogoda jak cię mogę pot. passable a. tolerable weather- podróż jak cię mogę pot. a passable a. tolerable journey- (ja) nie mogę, ale gablota! wow, what a car!- ja już tak dłużej nie mogę! I just can’t go on like this a. stand it any longer!- może być! pot. that’ll do, that’s fine- „i jak ta spódnica? – „może być, tylko trochę skrócę” ‘and how’s the skirt?’ – ‘it’s okay, I just have a. need to shorten it a bit’- nie może być! that’s impossible!, it can’t be!- „pobrali się?” – „nie może być!” ‘they got married?’ – ‘you’re kidding me!’ pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|óc
-
7 powód
I -odu, -ody; loc sg - odzie; m( przyczyna) cause; ( uzasadnienie) reasonII -oda, -odowie; loc sg - odzie; m; PRAWOz powodu — +gen because of, due to
* * *mi-o- Gen. -u pl. -y1. (= przyczyna) cause ( czegoś of sth); reason ( czegoś for sth); nie dać komuś powodu do gniewu give sb no reason to be angry; mieć powody do obaw have cause for concern; nieobecny z powodu choroby absent due to illness; mieć powody, by coś zrobić have just cause to do sth, be justified in doing sth.2. (= uprzęż) harness.mp-o- Gen. -a pl. - owie prawn. plaintiff; Br. (zwł. w sprawie rozwodowej) petitioner.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > powód
-
8 zły
Ⅰ adj. grad. 1. [zamiar, charakter, siła, postępowanie] (nieetyczny) evil; (wrogi) malicious, malevolent; [wpływ, oddziaływanie, skutek, konsekwencje] (szkodliwy) malign- źli ludzie evil a. bad people- złe czyny misdeeds, misdoings- złe traktowanie ill-treatment- w złych zamiarach with evil intent- złe towarzystwo bad company- zła wola ill will, malice- zły duch evil spirit- mieć a. poczytywać coś komuś za złe to bear sb a grudge for sth- nie życzę nikomu/jej (nic) złego I wish nobody any ill/I wish her no ill- nie miałem nic złego na myśli I meant no harm- nie widzę w tym nic złego I can’t see any harm in it- nic złego się nie stało! no harm done!- być na złej drodze przen. (w rozumowaniu, wnioskowaniu) to be on the wrong track; to be (way) off beam pot.2. (niesumienny, nieudolny) [uczeń, pracownik, gospodarz] bad; [kucharz, kierowca, ogrodnik] poor- jest bardzo złym dyrektorem he’s a really bad director3. (negatywny) [wrażenie, opinia, ocena] bad- cieszyć się złą sławą to be infamous- ten hotel ma raczej złą markę the hotel is a rather disreputable place; the hotel has a bad rap US pot.- w szkole miał same złe stopnie he got nothing but bad marks at school4. (niepomyślny, niekorzystny) [znak, wróżba, nowina, początek] bad; [wiadomość, skutek, doświadczenie, sytuacja, nastawienie] negative; (nieszczęśliwy) [okres, rok, moment] bad, black- zła passa a run of bad luck- złe przeczucie (a sense of) foreboding- najgorszy dzień w moim życiu the blackest a. worst day in my life- przyszły na nas/nich złe czasy we/they have hit upon hard times- trapił ich zły los they were dogged by misfortune5. (niskiej jakości) [praca, towar, gleba, wzrok] bad, poor; (nieprzyjemny) [pogoda] nasty, bad- złe odżywianie a poor a. bad diet, malnutrition- złe warunki mieszkaniowe poor housing- złe warunki pogodowe poor weather conditions- zły stan zdrowia ill health- zły przewodnik ciepła/elektryczności a poor conductor of heat/electricity- zła nawierzchnia a poor surface6. (niewłaściwy) [akcent, kierunek, wybór] wrong- miała złą wymowę her pronunciation was bad- to była zła decyzja it was a bad decisionⅡ adj. 1. (rozgniewany) [osoba, tłum, myśli] angry; [nastrój, usposobienie] bad- jej zły humor her bad temper- być złym na kogoś za a. o coś to be angry with sb about a. over sth- jesteś na mnie o coś zły? are you angry at me for some reason?- jest w złym humorze a. nastroju he is in a bad mood- jestem zły jak diabli pot. I’m angry as hell- potrafił być nieznośny, ale nigdy nie usłyszał od mamy złego słowa sometimes he was unbearable, but he never heard a cross word from his mum- spojrzał na nią złym wzrokiem he looked at her disapprovingly2. (niestosowny) [maniery, obyczaje, smak, zachowanie] bad- w złym guście in bad taste- palenie tytoniu jest w złym tonie it isn’t considered good form to smokeⅢ m 1. (osoba) bad person, devil; (w książce, filmie) baddy pot. 2. dial. (szatan) the devil; Old Nick pot. Ⅳ złe n sgt 1. (zaprzeczenie dobra) evil- namówić a. przywieść kogoś do złego to lead sb astray2. (niedobry stan, szkoda) ill, harm- wyrządzić dużo złego to do much harm3. dial. (zły duch) demon; (diabeł) the devil- złe go opętało he is possessed by a demon a. the Devil■ co gorsza what is worse- na domiar złego to top it all, on top of all that- siła złego na jednego the odds are against one;- z dwojga złego the lesser evil, the lesser of two evils- zła strona czegoś the disadvantage of sth- mieć swoje dobre i złe strony to cut both ways, to have its advantages and disadvantages- zła wiara Prawo mala fides, bad faith- w złej wierze Prawo mala fide- działać w złej wierze to act mala fide a. in bad faith- nadużycie władzy w złej wierze a mala fide abuse of authority- zły sen a nightmare- zły wzrok a. złe spojrzenie the evil eye, a leering eye- spojrzeć na kogoś złym okiem a. rzucić komuś złe spojrzenie to give sb the evil eye- być w złej formie pot. (fizycznie) to be out of shape, to be unfit; (psychicznie) to be in low spirits- sprowadzić kogoś na złą drogę to deprave sb, to lead sb astray- zejść na złą drogę to become immoral- urodzić się pod złą gwiazdą to be star-crossed książk.- wymyślać (komuś) od najgorszych to call sb names- zrobić sobie coś złego to attempt suicide- nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło przysł. every cloud has a silver lining przysł.- uwaga! zły pies! beware of the dog!* * *adj(niedobry, negatywny, niepomyślny) bad; ( gniewny) angry; ( niemoralny) evil, wicked; ( niewłaściwy) wrong; (kiepski, nieudolny, słaby) poor"uwaga, zły pies" — "beware of the dog"
sprowadzić ( perf) kogoś na złą drogę — to lead sb astray
* * *a.1. (= nieetyczny) evil, wicked; bad; ill; zły duch the evil one, devil, Satan; evil spirit; złe towarzystwo bad l. fast company; zła wola ill will; zła wiara prawn. bad faith, mala fides; działać w złej wierze zwł. prawn. act in bad faith; zły to ptak, co własne gniazdo kala it is a foolish bird that defiles l. soils its own nest, it is an ill bird that fouls its own nest.2. (= rozgniewany) angry, cross; jestem zły na ciebie I am angry l. cross with you; uwaga! zły pies beware of the dog!; zły humor bad mood; patrzeć na kogoś l. coś złym okiem disapprove of sb l. sth.3. (= niesumienny) poor; bad; zły ojciec bad father; zły robotnik poor worker; obym był złym prorokiem may I be wrong, I hope I am wrong; złej tanecznicy przeszkadza rąbek u spódnicy a bad workman (always) blames his tools, a bad writer blames his pen.4. (= niekorzystny) unfavorable, bad; przedstawiać coś w złym świetle put l. present sth in an unfavorable light.5. (= niepomyślny) bad, inauspicious; mam zły dzień I am having a bad day; mam dla ciebie złe wiadomości I have bad news for you; robić dobrą minę do złej gry put on a brave face; wymówić coś w złą godzinę jinx sth; urodzić się pod złą gwiazdą be born under a bad sign; tylko nie zrób sobie czegoś złego don't hurt yourself; mieć zły sen have a bad dream.6. (= niewłaściwy) wrong, improper; bad; poor; mieć zły wzrok have poor eyesight; zły przewodnik fiz. bad conductor; zła pogoda bad weather; być w złej formie be in bad shape; znam cię jak zły szeląg l. grosz I know you very well; dobre wino nie jest złe żart. drinking good wine won't do you any harm; w złym guście in bad taste; złe traktowanie ill-treatment.7. (= niezgodny z intencjami) wrong; idziesz w złym kierunku you're heading in a wrong direction; sprowadzić kogoś na złą drogę lead sb astray.mp1. (= zły człowiek) bad person; złego diabli nie porwą the devil protects l. looks after his own, the devil's children have the devil's luck, naught is never in danger.2. (= diabeł) the evil one, devil, Satan.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zły
-
9 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
10 dr|oga
Ⅰ f 1. (z twardą nawierzchnią) road; (bita, leśna, polna) track; (wąska, wiejska) lane- droga asfaltowa/tłuczniowa a tarmac/macadam road- polna droga a cart a. field track, a bypath- boczna droga a byway, a side road- główna droga (w mieście, między miastami) a main road; (przelotowa, krajowa) a trunk road GB, a highway US- droga wyłącznie dla rowerów a cycle track- droga z pierwszeństwem przejazdu/podporządkowana a road with/without right of way- droga gruntowa a dirt road, a track- skrzyżowanie dróg a crossroads- droga publiczna/prywatna/dojazdowa a highway/private road/access a. service road- droga bez przejazdu a blind alley, a cul-de-sac- znak „roboty na drodze” a ‘Roadworks’ sign- droga skręca w lewo the road turns left- droga rozwidla się the road forks- proszę jechać dalej tą drogą i skręcić w lewo przy zrujnowanej stodole go straight ahead and turn left at the derelict barn2. (szlak komunikacyjny) (wodny) waterway; (morski) seaway, sea route; (powietrzny, lotniczy) airway, air route; (lądowy) overland route; (kolejowy) railway GB, railroad US- droga karawanowa a caravan route- podróżować drogą morską/lotniczą/kolejową to travel by sea/by air/by rail- podróżować drogą lądową to travel overland- transportować coś drogą powietrzną to transport sth by air- odkryć nową drogę morską to discover a new sea route3. (kierunek) way; (trasa) route- iść/jechać okrężną drogą to take a circuitous a. roundabout route- nałożyć a. nadrobić drogi to go the long way round- po drodze (na trasie) [odwiedzić, zrobić zakupy, spotkać] on the a. one’s way, along the way; przen. (przy okazji) [nauczyć się, poznać] along the way- po a. w drodze do Dublina on the way a. en route to Dublin- na pocztę jest mi nie po drodze the post office is out of my way- nam było z nim nie po drodze przen. we went our separate ways- pytać kogoś o drogę na dworzec to ask sb the way to the railway station- znać drogę/nie znać drogi (do domu) to know/not know the way home- wskazać komuś drogę to tell a. show sb the way- pomylić drogę to go the wrong way- zgubić drogę to lose one’s a. the way- odnaleźć drogę do domu to find one’s a. the way home- planować drogę ucieczki to plan one’s escape route- droga ewakuacyjna an evacuation route- droga wspinaczkowa Sport a climbing route4. (podróż, wędrówka) way- dzień/kilka godzin drogi od miasta (piechotą) a day’s/several hours’ march away from town; (samochodem) a day’s/several hours’ drive away from town- być w drodze (w podróży) to be on one’s a. the way; [ustawa, premiera] to be in the pipeline przen.- dziecko jest w drodze przen. the baby’s on its way- jedzenie na drogę provisions- ruszać w drogę to set off a. out (on a journey)- być gotowym do drogi to be ready to set off a. out- w drodze powrotnej on the way back- droga tam i z powrotem zajęła nam godzinę the round trip took us an hour- w drogę! (wyruszając) time to go!; (kontynuując) on we go!- szerokiej drogi have a safe journey a. trip!5. (możność poruszania się) zajechać komuś drogę to drive out in front of sb- zastawić/zablokować drogę to block the way a. road, to bar the way- ustąpić komuś drogi to give way to sb- zejść komuś z drogi to get out of sb’s way- odciąć komuś drogę to cut sb off- z drogi! get out of the way!, clear the way!, make way!- droga wolna! (w ruchu publicznym) the road is clear!; (brak niebezpieczeństw) the coast is clear!; (rób jak chcesz) suit yourself!6. (sposób) means; (tryb) channel- droga do (osiągnięcia) celu/zdobycia popularności the means of achieving one’s aims/of gaining popularity- pokątne drogi zdobywania informacji/zarabiania pieniędzy devious ways a. means of obtaining information/earning money- najlepsza droga rozwiązania konfliktu the best way to settle a conflict- mieć przed sobą tylko jedną drogę to have no alternative- mieć przed sobą dwie drogi to have two possibilities a. choices- drogą dyplomatyczną/służbową through (the) diplomatic/official channels- odstąpić od drogi prawnej to settle a case a. dispute out of court- wstąpić na drogę prawną to take legal action- rozstrzygać sprawę drogą polubowną Prawo to settle a case out of court- w drodze przetargu/losowania by tender/drawing lots- w drodze wyjątku as an exception, exceptionally- choroby przenoszone drogą płciową sexually transmitted diseases- drogą radiową over the radio7. (ciąg wydarzeń, los) road, way- na drodze do gospodarki rynkowej on the road to a/the market economy- pomóc komuś w drodze do sławy/sukcesu to help sb on the road to fame/success- ich drogi się rozeszły they have drifted apart8. Fiz., Mat. path Ⅱ drogi plt Med. (moczowe, łzowe, żółciowe) ducts- drogi oddechowe airway- □ droga bita Techn. a surfaced a. paved road- droga hamowania Aut. stopping a. braking distance- droga (do) kołowania Lotn. taxiwayBibl. Via Dolorosa, Way of the Cross ; Relig., Szt. Stations a. way of the Cross ; przen. via dolorosa, trials and tribulations- Droga Mleczna Astron. the Milky Way- droga startowa Lotn. runway- droga żelazna przest. railway, railroad US■ ostatnia droga funeral rites pl a. obsequies pl- być w drodze przen. to be on the way- swoją drogą any way, while we’re about it- tylko kaszlesz, ale swoją drogą mógłbyś pójść do lekarza you’re only coughing, but while you’re about it you could go to the doctor(’s)- być na dobrej/złej drodze to be on the right/wrong track- chadzać a. chodzić własnymi drogami to go one’s own way, to be a lone wolf- sprowadzić a. zwieść kogoś na złą drogę to lead sb astray- zejść na złą drogę to stray from the straight and narrow- zawrócić ze złej drogi to get back on the straight and narrow- szukać drogi/znaleźć drogę do kogoś to try to find/to find a way of making contact with sb- znaleźć się na rozstajnych drogach a. na rozstajach dróg to be at a crossroads- komu w drogę, temu czas time to hit the road a. trail US pot.- nie tędy droga we/you are off a. way off beam pot.; we/you are on the wrong track- wstąpił do piekieł, po drodze mu było przysł. he couldn’t have gone a longer way round- droga do serca mężczyzny wiedzie przez żołądek przysł. the way to a man’s heart is through his stomach przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dr|oga
-
11 sprawa
( wydarzenie) matter, affair; ( interes) business; PRAWO case, ( wzniosły cel) causeMinisterstwo Spraw Wewnętrznych — Ministry of the Interior, ≈Home Office (BRIT)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Ministry of Foreign Affairs, ≈Foreign Office (BRIT), ≈Department of State (US)
zdawać (zdać perf) sobie sprawę z czegoś — to be (become) aware of sth
brać (wziąć perf) sprawę w swoje ręce — to take the matter into one's hands
sprawa cywilna/karna/sądowa — civil/criminal/court case
wnosić (wnieść perf) sprawę do sądu — to bring lub file a suit
* * *f.1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawa
См. также в других словарях:
zrobić — dk VIa, zrobićbię, zrobićbisz, zrób, zrobićbił, zrobićbiony 1. «wykonać, wytworzyć, wyprodukować coś; przyrządzić, sporządzić coś» Zrobić sweter na drutach. Zrobić komuś obuwie. Zrobić szafę, półki. Zrobić model czegoś. Reżyser zrobił dobry film … Słownik języka polskiego
być — ndk jestem, jesteś, są, będę, będziesz, będą, bądź, był I w funkcji samodzielnej «zajmować pewne miejsce w rzeczywistości» 1. «mieć byt, istnieć, żyć» Cichy, jakby go nie było. Pomnik jest do dzisiaj. Nie było cię jeszcze na świecie. Był sobie… … Słownik języka polskiego
łaska — I ż III, CMs. łaskasce; lm D. łask 1. «względy, łaskawość, przychylność, wspaniałomyślność czyjaś; wyróżnianie, faworyzowanie kogoś» Wkraść, wkupić się, wśliznąć się w czyjeś łaski. Ubiegać się o czyjeś łaski. Zyskać sobie łaski. Mieć u kogoś… … Słownik języka polskiego
móc — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Vd, mogę, może, mógł, mogli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mieć warunki, środki, wolę, siły do tego, by coś zrobić, wykonać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Móc rozwiązać zadanie, podnieść… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
móc — ndk XI, mogę, możesz, mógł, mogła, mogli 1. «mieć dosyć siły, środków, zdolności do wykonania czegoś, być w stanie coś zrobić; zdołać» Mogę to podnieść. Czy możesz przyjść jutro? Móc sobie pozwolić na coś. Nie mógł wstać z łóżka. Nie mógł oderwać … Słownik języka polskiego
Polnische Grammatik — Dieser Artikel beschreibt die Grammatik der polnischen Sprache unter Einbeziehung einiger sprachgeschichtlicher Anmerkungen und dialektaler Besonderheiten. Das Polnische als westslawische Sprache hat in der Deklination wie die meisten anderen… … Deutsch Wikipedia
miejsce — n I; lm D. miejsc 1. «wolna przestrzeń, którą można zająć, zapełnić czymś, gdzie można się zmieścić albo coś umieścić» Wolne miejsce w walizce. Miejsce na książki. Mieć mało miejsca w mieszkaniu. Szafa zabiera dużo miejsca. Chodźcie tu, jest dość … Słownik języka polskiego
złamać — dk IX, złamaćmię, złamaćmiesz, złam, złamaćał, złamaćany 1. «nacisnąwszy, przycisnąwszy, uderzywszy rozdzielić, rozerwać coś na (dwie) części; przełamać, rozłamać» Złamać nartę. Złamać kij, laskę. Złamać pieczęć. Wicher złamał drzewo. Złamana… … Słownik języka polskiego
